بهار فاطمی 4

ختم سوره ی مبارکه شوری با توجه به قوانین ( محور قرار دادن قوانین   در سوره)

برخی از آیات قرآن به قوانین ثابتی در حوزه‌های مختلف اشاره می‌کنند. این حقایق به شیوه‌های مختلفی تفصیل می​یابند، یکی از این شیوه‌ها تبیین حقایق در بسترهای مختلف است.

بنابراین برخی از آیات به صورت قانون ثابت بیان می‌شوند و برخی نشان می‌دهند که قانون ثابت چگونه در بستری وقوع می‌یابد. بدین ترتیب آیات قرآن از منظری به دو دسته آیات محکم و متشابه تفکیک می‌شوند.

آیات قرآن وقتی به اسناد خبری یا انشایی آراسته شود، قابلیت استناد را خواهد داشت، مگر آنکه مقید به قیدی نشده باشد. علامه طباطبایی معتقدند که "همواره مطلقات قرآن بر مقیداتش حمل می‏شود، چون بعضی از قرآن بعضی دیگرش را معنا می‏کند."

 

مسئله تبیین اوامر ونواهی یک از غرض‌های اصلی نزول قرآن و حاکمیت دین خداست و به تبع آن متناسب با حاکمیت دین قیود مختلفی به اوامر و نواهی وارد می‌شود.

اوامر و نواهی به یکی از صورتهای زیر در قرآن طرح شده است:

1. در قالب صیغه امر و نهی
2. در قالب جملاتی شبیه «کُتِب علیکم»
3. در قالب توبیخات ویژه در انجام یا ترک کاری

در قرآن در صورتی که برای اوامر و نواهی قیودی ذکر شود ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:

1. اجرای اوامر و نواهی مستلزم وجود قیود خاصی است و در غیر این صورت قابل اجرا نیست. مانند دستور به روزه و حج.
2. شرایط مختلف در اجرای اوامر و نواهی تأثیر گذاشته و با توجه به شرایط مختلف باید امر و نهی را انجام داد. مانند دستوراتی چون عفو و صفح و یا دستور به تیمم و ...
3. قابلیت اجرای اوامر و نواهی وابسته به شرایط استقرار حکومت دینی در جامعه است. مانند دستور به حرمت خمر و حدود.

لازم به ذکر است:

q      اوامر و نواهی که به پیامبر صلی الله علیه و آله اختصاص دارد، اوامر و نواهی حکومتی است. بنابراین خطاب آن به عنوان شخص پیامبر نیست بلکه به عنوان شخصیت و شأن حکومتی ایشان است.

q      برخی از اوامر ممکن است جزء هر سه مورد فوق باشد به این معنا که:

• اجرای آن مستلزم قیود خاصی است.
• شرایط مختلف در اجرای آن مؤثر است.
• با استقرار حکومت دینی وضعیت آن متفاوت خواهد بود.

در این تمرین می بایست ابتدا سوره ی مبارکه شوری را مورد مطالعه قرار داده و سپس اوامر و نواحی سوره را استخراج کرده و بر اساس احکام و قوانین یاد شده در سوره به غرض سوره نزدیک شویم.