" وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ"

سمیرا فولادچنگ

سوره مبارکه قمر

یا من سبقت رحمتُه غضبَه...

علامه طباطبایی ذیل آیه ی " وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ" می فرمایند: کلمه" یسرنا" متکلم مع الغیر از ماضى است، و مصدر آن تیسیر است که به معناى آسان کردن است، و" آسان کردن قرآن براى ذکر" این است که آن را طورى به شنونده القاء کند، و به عباراتى در آورد که فهم مقاصدش براى عامه و خاصه براى فهم‏ هاى ساده و عمیق آسان باشد، هر یک به قدر فهم خود چیزى از آن بفهمند.

به فرموده ی استاد اخوت یُسر در این سوره به معنای تجزیه ی اجزای مفاهیم است، یعنی ساده کردن آن ها. در این سوره می بینیم که آنقدر مفاهیم ساده آمده که هیچ جای ابهامی برای مخاطب نخواهد ماند، به طور مثال کشتی را اینگونه تعریف می کند: ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَ دُسُر(تخته ها و میخ ها). این سوره سوره ی تفصیل است. یعنی آنقدر انسان تفصیل می یابد و به مقامی میرسد که می گوید: انا بشر مثلکم یوحی.. .پیامبری می شود که  در عین تفصیل یافتگی(کثرت) در بستر دنیا، به وحدت و قرب الهی که همان عالم امر  است رسیده است. امر مولفه ای است که هیچ تفصیلی در آن راه ندارد. برای جمع بندی مطلب باید گفت: وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت. دوباره باید خواند: وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکِرٍ ، 4 بار باید یادآوری کرد که ای انسان در هر مقامی که باشی، و در هر افق دید، می توانی با قرآن تفصیل پیدا کنی. و با رسیدن به مقام بالاتری از تفصیل نزدیکی بیشتری با عالم امر پیدا کنی.

قمر در این سوره جایگاهی در بالای تمام کثرت ها دارد به گونه ای که نگاهش به همه جا هست. این ماه است که همه ی وقایع را می بیند و راوی آن در سوره می باشد.کاملا بدیهی است که هرآنچه انسان از فراتر نگاه کند گستره ی بیشتری را نیز خواهد دید و این همان مقام تفصیل یافتگی است.

البته در عین اینکه این سوره در مقام تیسیر است ودر عین تفصیل، در برخی از عبارت ها فاصله ها برداشته شده است، شدت زیاد است در سوره های انذاری عموما مملو از حذفیات است؛ جنس حذفیات این سوره از نوع فای فصیحه است که در چند جایگاه استفاده شده است. فای فصیحه در مقام هایی به کار می رود که قرار باشد مقداری از متن حذف شود؛ مانند فَنَادَوْاْ صَاحِبَهُمْ فَتَعَاطَى‏ فَ عقَر آیه ی 29 . حکمه بالغه فما تغن النذر آیه ی 5 و ...

درسی که می توان از این سوره گرفت این است که در عین توجه به جزئیات نباید از اصل کلی بی خبر ماند...!! باید بگویم که این سوره سوره ی فلش بک هاست.کمی از پایین و کمی از عند ملیک مقتدر...

تبصره: فلش بک به عنوان متن: هر سوره ای که عذابش زیاد است رحمت در آن فوران می کند. همانگونه که تقوا پیشه کننده ی این سوره جایگاهش عند ملیک مقتدر است و در نهایت قرب الهی جای دارد.